چکیده
مطالعه حاضر با هدف بررسي شاخصهاي باكتريايي آب درياي خزر شامل كل كليفرم¬ها، كليفرمهاي مدفوعي، استرپتوكوكهاي مدفوعي و باكتريهاي بيماريزاي ماهی درآب دريا انجام گرفت. نمونه برداري با استفاده از شيشه هاي 100 ميلي ليتري كدر در سمباده اي استريل از لایه های سطحی اعماق مختلف در 6 ایستگاه (4 ايستگاه عمق 5 متر و2 ايستگاه عمق 10متر) در سال 93-1392بطور ماهانه انجام گرفت. دامنه تغييرات ميانگين كل باكتريها در ماه هاي مختلف از CFU/100ml 104×29/12در آبان 92 تا CFU/100ml 1300 در فروردين 93 و حداكثر ميانگين ايستگاهي باكتريهاي كل CFU /100ml 103×49 درایستگاه 4، و حداقل CFU /100ml 103× 20 درایستگاه 6 نوسان داشت. دامنه تغييرات ميانگين کلیفرم كل CFU/100ml180 در مهر 92 تا CFU/100ml 16 در فروردين 93 و حداكثر ميانگين ايستگاهي کلیفرم کل CFU /100ml 20 درایستگاه 3، و حد اقل CFU /100ml 72/11 درایستگاه 1 ثبت شد. حداكثر ميانگين ايستگاهي کلیفرم مدفوعی CFU /100ml 20 درایستگاه 3 ، حد اقل CFU /100ml 6/8 درایستگاه 1 و حداكثر ميانگين ايستگاهي استرپتوکوک مدفوعی CFU /100ml 5/5 درایستگاه 5 و حد اقل CFU /100ml 3 درایستگاه 1 ثبت شد. ميانگين کلیفرم مدفوعی از CFU/100ml 40 در مهر 92 تا CFU/100ml 5/5 در فروردين 93 و تغييرات ميانگين استرپتوكوك مدفوعي در ماه¬هاي مختلف از CFU/100 ml11 در مهرماه 92 CFU/100 ml 8/1 در فروردین 93 ماه ثبت شد. در اين منطقه، تغييرات دماي آب، pH و اكسيژن بترتيب (ºC)8/28 – 9/9 ،74/8 – 05/8 و 85/12 – 76/5 ميلي گرم بر ليتر ثبت شد. حداكثر و حداقل مقادير اكسيژن محلول آب به ترتيب در ماه¬هاي اسفند و دي ثبت گرديد. در اين مطالعه همبستگي مثبت، بين دما و كليفرم كل(2/0=r ، 05/0 >P) ، pH و كليفرم كل(1/0=r ، 05/0 >P) و بين pH و استرپتوكوك مدفوعي(1/0=r ، 05/0 >P) در آب دريا مشاهده شد. اما بين اكسيژن محلول وسه شاخص باكتريايي (كليفرم كل ،كليفرم مدفوعي و استرپتوكوك مدفوعي) همبستگي وجود نداشت. همچنين از تمام نمونه¬های آب دريا، باكتريهاي بيماريزا ي سودوموناس، ويبريو، آئروموناس و اشريشيا كلي جداسازي گرديد. با توجه به نتایج بدست آمده، تعداد باکتریهای شاخص در اکثر ایستگاهها بیش از حد استاندارد بوده است. از طرف دیگر جمعیت باکتریهای شاخص هتروتروف نیز نسبتا بالا بوده که نشان دهنده کیفیت پائین آب می باشد. وجود باکتریهای ذکر شده زمینه رشد و تکثیر باکتریهای بیماریزا و زئونوز را افزایش داده و در نتیجه سلامت آبزیان و انسان به خطر می افتد. بنابراین جهت کاهش باکتریهای اندیکاتور و هتروتروف، بایستی ورود آلاینده های شاخص به رودخانه های منتهی به دریای خزر کاهش یابد و فاضلاب¬ها و پساب¬هاي خروجی پس از تصفیه، مطابق استانداردهای زیست محیطی به رودخانه تخلیه گردند.