چکیده
اين تحقيق به منظور شناخت شرایط محیطی، دستیابی به روند تغییرات عوامل زیستی و غیر زیستی و همچنین پایش شکوفایی جلبکی آبهای ساحلی شهر بندرعباس از مهرماه 1392 به مدت یکسال به انجام رسید. که برای دستیابی به این هدف، در آبهای ساحلی بندر عباس 5 ایستگاه تعیین و به صورت ده روز یکبار نمونه‌برداری شد. براي بررسي پلانكتونهاي گياهي، در هر ايستگاه هر بار 2 ليتر آب در ظروف مناسبي جمع‌آوري شدند و جهت بررسي پلانكتون هاي جانوري، نخست 20 لیتر آب دریا برداشت و سپس با استفاده از تور پلانكتون گیر 55 ميكرون فیلتر گردید. در این بررسی تعداد 4 رده و 45 جنس از پلانکتونهای گیاهی (شامل 29 جنس از رده باسیلاریوفیسه، 13 جنس از رده داینوفیسه ، 2 جنس از رده سیانوفیسه و 1 جنس هم از رده رافیدوفیسه ها) و همچنین، 10 شاخه و 10 رده از پلانکتونهای جانوری مورد شناسایی قرار گرفتند که شامل پاروپایان، نرمتنان، پیکانیان، سارکوماستیگوفورا (آمیب ها- تاژکداران) ، نیمه طنابداران، کرمهای پهن، کرمهای نواری، خارپوستان، مژه داران و گرانولوریتیکا بود. نتایج حاصل از بررسی پلانكتون گياهي آبهای ساحلی بندرعباس نشان داد که در تمام فصول باسیلاریوفیسه ها (دیاتومه‌ها) بالاترین درصد فراوانی و گروه غالب را تشکیل می‌دهند. همچنین در طول دوره بررسی، از میان جنس ها بیشترین درصد فراوانی مربوط به جنسهایsp. Leptocylindrus، Chaetoceros sp. و sp. Nitzschia متعلق به رده باسیلاریوفیسه، sp. Protoperidinium وsp. Gymnodinium متعلق به رده دینوفیسه ها و sp. Oscillatoria از سیانوفیسه ها، جنسهای غالب آبهای ساحلی بندر عباس بودند، که جنس های sp. Protoperidinium، sp. Chaetoceros و sp. Noctiluca بحالت شکوفا فقط در اسکله شیلات مشاهده شدند. در طی دوره مورد بررسی ایستگاه اسکله شیلات با 53 درصد دارای بیشترین و ایستگاه فرودگاه با 4/4 درصد دارای کمترین درصد فراوانی پلانکتونهای گیاهی بودند. نتایج آزمون آنالیز واریانس حاکی از این است که از نظر میزان تراکم فیتو پلانکتونها مابین ایستگاههای مورد بررسی در طی یکسال اختلاف معنی دار وجود داشته است(05/0≥P). ولی از نظر فصلی اختلاف معنی داری بدست نیامد (05/0<P). بررسی تغییرات فصلی جوامع پلانکتونهای جانوری نشان دادکه در تمام فصول، بندپایان نسبت به سایر گروهها از تراکم بالاتری برخوردار بودند. در طی دوره بررسی، ناپلیوس سخت پوستان و پاروپایان به ترتیب با 78 و 21 درصد بیشترین درصد فراوانی را بخود اختصاص داده اند، در میان پاروپایان راسته Calanoida با 5/68 درصد دارای بیشترین درصد فراوانی بوده است. نتایج آزمون آنالیز واریانس حاکی از این است که میانگین تراکم زئوپلانکتونها در ایستگاههای و همچنین فصول مختلف اختلاف معنی داری را نشان می دهد(05/0≥P). دامنه ی تغییرات میانگین فصلی درجه حرارت (58/2 ± 43/19 تا 48/2 ± 98/31) درجه سانتیگراد، شوری ( 48/9 ± 15/27 تا 74/0± 13/38 )گرم در هزار، اُکسیژن محلول ( 81/1 ± 8/2 تا 25/1 ± 87/6 ) میلی گرم در لیتر و pH (49/0 ± 06/8 تا 23/0 ± 69/8 ) به دست آمد. بررسی عوامل زیستی و غیر زیستی حاکی از احتمال عدم ناپایداری دو ایستگاه خور گورسوزان و اسکه شیلات نسبت به سایر ایستگاهها در ساحل شهر بندرعباس بود. که از جمله این موارد به می توان به تراکم بالای جلبک های سبزآبی در خور گورسوزان نسبت به سایر ایستگاهها و تراکم بالای پلانکتون های گیاهی و در عین حال تنوع پایین آنها در ایستگاه اسکله شیلات نسبت به سایر ایستگاهها اشاره نمود. ضمن اینکه افزایش راسته Harpacticoida از پاروپایان بعنوان یکی از شاخص های آلودگی نسبت به گزارشات پیشین سایر محققین در همین منطقه، حاکی ازسوق منطقه بسمت آلودگی می باشد.