چکیده
اگرچه بیشتر شکوفاییهای جلبکی برای حاصلخیزی محیطهای دریایی مفید میباشند ولی وقوع شکوفاییهای ناشی از برخی از این جلبکها مضر بوده و شواهد جدید نشان داده است، به عنوان یک پدیده جهانی، تعداد و شدت آن در حال افزایش میباشد. پس از وقوع شکوفایی گسترده جلبک Cochlodinium polykrikoides در آبهای خلیجفارس و دریای عمان در سالهای 1387 تا 1388 و مرگ و میر آبزیان منطقه، فعالیت صید و صیادی تا حدودی مورد تهدید قرار گرفت و بیم آن میرفت که مشکلات زیست محیطی و اکولوژیک را در پی داشته باشد. در سالهای پس از آن نیز شاهد شکوفایی برخی دیگر از گونههای دیگر جلبکی در آبهای ساحلی استان هرمزگان بودهایم. از اینرو به منظورتعیین پارامترهای بهینه رشد شکوفایی جلبکی مضر، نمونهبرداری از آبهای ساحلی منطقه بندرعباس، جزایر هرمز و قشم در بازه زمانی اردیبهشت 1391 تا خردادماه 1394صورت گرفت. نمونهها پس از جمعآوری به آزمایشگاه کشت فیتوپلانکتون پژوهشکده اکولوژی خلیجفارس و دریای عمان انتقال و در آب دریای فیلترشده آداپته گردید. برخی از نمونهها با استفاده از ویژگی نورگرایی مثبت جداسازی و خالص گردید و به کمک محیط کشتهای تغییر یافته F/2 با تیمارهای مختلف شوری 30، 32 و ppt 35، دمایی 20، 23، 26 و ºC28 و نوری 35 ، 70 و µmol m-2 s-1 90 کشت گردید. در این مطالعه 3 گونه از دینوفلاژلا که شکوفاییهایی را در آبهای ساحلی استان هرمزگان ایجاد نمودند شناسایی گردیدند. گونه نخست از گروه دینوفلاژلا تحت نام Noctiluca scintillans شناسایی گردید. این گونه در محیط کشت تغییر یافته F (F/2 و F/4) و در غالب تیمارهای مختلف مورد بررسی قرار گرفت که فقط در محیط کشت F/4 در شوری ppt 32، درجه حرارت ºC 25 و 13 ساعت تاریکی و 11 ساعت روشنایی در طی چندین جابجایی به مدت 4 ماه زنده ماندند. گونه Protoperidinium quinquecorne داینوفلاژلای دیگری بود شکوفاییهای مقطعی را بدنبال داشته که امکان خالصسازی آن در محیط کشت مرسوم و تغییر یافته فراهم نگردید. گونه دیگری که شکوفایی های پراکندهای را در مناطق ساحلی استان هرمزگان ایجاد نموده و امکان خالصسازی آن فراهم گردید دینوفلاژلای Cochlodinium polykrikoides بوده است. نتایج نشان داده است که بهترین محیط کشت جهت تولید انبوه این جلبک، محیط کشت 2A، شوری ppt 32، درجهحرارت ºC 26 و شدت نور µmol m-2 s-1 90 با 13 ساعت تاریکی و 11 ساعت روشنایی بدست آمده است. تراکم سلولهای جلبکی درارلن های 5 لیتری به تراکم تقريبي 6/1 ميليون سلول در ليتر و شامل زنجیرههای 12-2 تایی و گاهاً 16 تایی رسیده است. نتایج بدست آمده نشان داد که در صورت فراهم بودن شرایط مناسب، شکوفایی این جلبک از روز 8 شروع و تا روز 24 دوره پرورش ادامه خواهد یافت.