چکیده
در این مطالعه رژیم غذایی و ترکیبات تقریبی گونه Stichopus herrmanni در استان هرمزگان مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری‌ها به صورت ماهانه در پاییز و زمستان سال 1395 و بهار و تابستان سال 1396 با عملیات غواصی از سه ایستگاه در هر یک سه نمونه و جمعاً 36 نمونه انجام و جهت بیومتری و مطالعات رژیم غذایی و آنالیز ترکیبات تقریبی رطوبت، پروتئین، چربی و خاکستر به آزمایشگاه منتقل گردیدند. شاخص طول نسبی روده(RLG) این خیار دریایی برابر 3/0± 2/2 بوده است که نشان دهنده همه‌چیزخوار بودن آن می‌باشد. از کل نمونه‌های مطالعه شده 89/65 درصد دارای معده پر و بقیه (11/34 درصد) دارای معده خالی بودند. میزان خوردن غذا از زمستان شروع و در تابستان فصل تخم ریزی، به حداکثر رسید، بطوریکه بیشترین مقدار شاخص شدت تغذیه در فصل تخمریزی 01/1± 866/7 به¬دست آمد. بعد از آنالیز محتویات روده مشخص شد که شاخص ارجحیت تغذیه براساس نوع محتویات موجود در لوله گوارش بترتیب شامل شن و گل ولای، فرامینفرا، شکمپایان، دیاتومه ها، دوکفه ایها، جلبک‌ها، آمفی‌پودها، رسوبات آلی، تماتودها، فلس و بندرت سخت‌پوستان کوچک می‌باشد که از پلانکتون‌ها از جمله Chlorella stigmatophora, Skeletonema costatum, Oocystis lacustris, Coscinodis cuscentralis و بسیار معدود از سایر گونه‌‌ها تغذیه می‌کند که بسیار تحت تاثیر تراکم و زمانی و گونه‌ای این پلانکتون‌ها در آب محیط پیرامونی است. گرچه در پاییز و زمستان نیز تغذیه دارند، ولی شاخص پر بودن معده در آنها عمده تغذیه را به دو فصل بهار و به¬خصوص تابستان نسبت می‌دهد و این موضوع رابطه تنگاتنگ شرایط دمایی با تغذیه فعال این خارپوست را نشان می‌دهد. در بررسی ماهانه ترکیبات تقریبی لاشه، بیشترین سطح پروتئین بر حسب درصد وزن خشک (59/0±99/16) مربوط به تابستان، بیشترین درصد رطوبت (11/2 ± 66/85) مربوط به زمستان، بالاترین درصد چربی (08/0±17/0) مربوط به زمستان و بالاترین درصد خاکستر (59/0 ±3) مربوط به تابستان مشاهده گردید. مجموعه اطلاعات موجود نشان می‌دهد که بر حسب تفاوت منطقه‌ای و تفاوت زمانی تغییراتی به طور معنی‌دار می‌تواند درآنالیز ترکیبات تقریی لاشه خیار دریایی وجود داشته باشد که موید اطلاعات پروژه حاضر می‌باشند. همچنین به¬نظر می‌رسد خیار دریایی مورد مطالعه با توجه به ترکیبات غذایی کم چربی و غنی از پروتئین می‌تواند در سبد غذایی انسانی نقش مهمی ایفاء نماید.