چکیده
حفاظت از اکوسیستم‌های ساحلی به‌عنوان زیستگاه مجموعه ایی از آبزیان همواره یکی از دغدغه‌های جدی در دنیا محسوب می‌گردد. به‌منظور ارزیابی شرایط محیطی برخی از پارامترهای فیزیکوشیمایی آب در این مطالعه تغییرات زمانی و مکانی برخی از پارامترهای فیزیکوشیمایی و شرایط کیفیت آب برخی از خورهای واقع در شرق (تیاب و یک شوبه) و غرب (خمیر و لافت) استان هرمزگان، به‌صورت فصلی، به مدت یک سال در طی سال 1394 موردمطالعه قرار گرفت. برای تجزیه‌وتحلیل شرایط محیطی خورها از روش‌های آماری و شاخص‌های ریاضی چند متغیره استفاده گردید. میانگین (Mean±SE) تغییرات سالانه دمای آب درخورهای غرب (لافت و خمیر) برابر باCo 54/0±6/29; شوری:ppt1/0 ± 3/39; اکسیژن محلول: mg/l 05/0 ± 04/6;pH: 01/0 ± 2/8; نیترات: µmol/l03/7 ± 3/117; نیتریت: µmol/l1/1 ± 6/23; آمونیاک کل: µmol/l2/8 ± 2/76; فسفات: µmol/l03/15 ± 6/181; کلروفیل a µg/l3/3 ± 07/1 بوده است. درحالیکه درخورهای واقع در شرق استان هرمزگان (تیاب و یک شوبه)، میانگین تغییرات سالانه دمای آب برابر باCo 53/0±4/28; شوری ppt 22/0 ± 3/41; اکسیژن محلول: mg/l 07/0 ± 2/6; pH: 01/0 ± 22/8; نیترات: µmol/l9/9 ± 4/233; نیتریت: µmol/l7/0 ± 16; آمونیاک کل: µmol/l7 ± 2/75; فسفات: µmol/l3/12 ± 03/147; کلروفیل a µg/l1/0±44/2 بوده است. نتایج آنالیز واریانس یک‌طرفه نشان داد که برخی از پارامترهای فیزیکوشیمیایی دربین خور ها اختلاف معنی‌داری وجود دارد(P<0.05). آنالیز تشخیص، شرایط کیفیت آب را ازنظر مکانی به سه گروه طبقه‌بندی نمود. تحلیل آزمون مؤلفه‌ها نشان داد که میزان نیترات و آمونیاک کل درخور تیاب و فسفات درخور لافت با دو منبع انسان‌ساخت (فاضلاب‌های خانگی و کشاورزی) و طبیعی، می‌تواند به‌عنوان عوامل اصلی مؤثر برشدت تغذیه گرایی موردتوجه قرار گیرد. محدود تغییرات شاخص‌های تغذیه گرایی TRIX و TI در طی دوره بررسی به ترتیب برابر 1/6-4/3 و 2/4-5/3 بوده است. بر اساس شاخص‌های تروفیک TRIX و TI، شرایط تغذیه گرایی درخورهای لافت و خمیر در رتبه مزوتروف، یک شو به در رتبه الیگو- مزوتروف و خورتیاب در رتبه مزو- یوتروف قرار گرفت. همچنین شرایط کیفیت آب بر اساس شاخص تریکس، درخور تیاب در سطح بد و خورهای خمیر، لافت و یک شوبه در سطح خوب قرار گرفت. تعیین شرایط تغذیه گرایی به روش تک متغیره بر اساس کلروفیل a و ازت معدنی کل توافق بسیار خوبی را با شاخص‌های تروفیک چند متغیره از خود نشان داد. دامنه تغییرات برخی از پارامترهای مورد بررسی در این مطالعه (نیترات، فسفات و آمونیاک کل) بیشتر از حد مجاز گزارش‌شده جهت حفاظت از زندگی آبزیان درنواحی ساحلی بوده است.