چکیده
این مطالعه با هدف بررسی کیفیت باکتریایی آب دریاچه سد سیمره و ارتباط آن با برخی از فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب انجام شد. به این منظور بنا به وضعيت جغرافيايي و هيدرولوژيك سد از مناطق مختلف آن 5 ايستگاه (يك ايستگاه در نزديك ورودي آب به درياچه و3 ايستگاه درابتدای دریاچه، وسط و نزدیک تاج) و يک ايستگاه بعد از سد تعيين و ماهانه (8 ماه در 3 فصل سال) جهت بررسي باکتریولوژیک و فاکتورهاي فيزيکي و شيميايي نمونهبرداري شد. جهت نمونه برداری از استاندارد 4208 (نمونه برداری برای آزمون های میکروبیولوژی) استفاده گردید. سپس آزمون¬های میکروبی شامل شمارش تعداد کل باکتری، تعداد کل کلیفرم، تعداد کلی¬فرم مدفوعی و تعداد استرپتوکوکوس مدفوعی انجام گرفت. در هر ايستگاه سنجش همزمان پارامترهاي فيزيکي و شيميايي آب شامل (دما، اکسيژن محلول و pH) نيز مورد سنجش قرار گرفت. در نتایج مشخص شد که بیشترین تعداد کل باکتری شمارش شده در طول مدت نمونه برداری در ایستگاه 5 (خروجی) و کمترین میزان در ایستگاه شماره 4 ( ایستگاه قبل از تاج سد) بودکه این نشان¬دهنده¬ عدم یکسان بودن شرایط ایستگاه¬ها می¬باشد. با مقایسه¬ ایستگاه¬های مختلف از نظر تعداد کل باکتری، مشخص شد که اختلاف بین ایستگاهها معنی¬دار است (p<0.05). نتایج بررسی تعداد کل کلی¬فرم و کلی فرم مدفوعی نشان داد که میانگین تعداد این دو شاخص در تمام فصول نمونه برداری در ایستگاه 5 بیشترین میزان و در ایستگاه 2 دارای کمترین میزان است. گروه بندی ایستگاه¬ها در دو شاخص مورد بررسی نشان داد که ایستگاه ورودی و خروجی سد ( 1 و 5) در یک گروه و ایستگاه¬های واقع در دریاچه (2، 3 و 4) در گروهی دیگر قرار می¬گیرند و از نظر آماری اختلاف معنی‌داری نشان دادند(p<0.05 ). تغييرات فصلي كليفرم كل و کلی فرم مدفوعی شباهت زيادي با تغييرات تعداد باكتري كل داشت و مقادیر این دو شاخص نیز بترتیب فصول پاییز، زمستان و تابستان کاهش یافت. بررسي همزمان تغييرات دما، اکسیژن محلول و pH آب با پارامترهاي باکتری شناسی نشان داد. اگرچه حداكثر ميزان باکتری كل در دی ماه با حداكثر دماي آب در ماه تير طي دوره نمونه برداري همراه نبود ولي آزمون همبستگي پيرسون بين دما و باکتری كل، همبستگي مثبت (6679/0 =r ، 05/0 >P) نشان داد. همچنین حداكثر ميزان کلیفرم كل در فصل پائیز مشاهده شد، ولي آزمون همبستگي پيرسون بين دما وكليفرم کل همبستگي منفی (459/0=r ، 05/0 >P) نشان داد. طبق استاندارد ایران آب سد سیمره، در هیچیک از ایستگاه¬ها و ماه¬های نمونه برداری بدون تصفیه جهت آشامیدن مناسب نمی‌باشد. از نظر شيلاتي و پرورش ماهي كليفرم كل آب تا 5000 و کلی¬فرم مدفوعی تا 1000 CFU/100ml مجاز است، لذا آب این سد براي پرورش ماهي، در تمام فصول مناسب مي باشد.