چکیده
کیفیت و نوع غذا در افزایش مقاومت و رشد مطلوب آبزیان موثر است. رنگدانه های کاروتنوئیدی مسئول رنگریزه دار شدن عضله ماهیان خوراکی و رنگ پوست و بازارپسندی ماهیان زینتی هستند و به دلیل عدم سنتز آن، افزودن کاروتنوئیدها به جیره غذایی ماهیان پرورشی ضرورت دارد. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر غذاهای طبیعی مختلف بر فاکتورهای رشد، بقاء و مقادیررنگدانه های کاروتنوئیدهای پوست در بچه ماهی اسکار(Astronotus ocellatus) پرورشی به مدت 60 روز انجام شد. محیط پرورش شامل آکواریوم های شیشه ای در شرایط کنترل شده با دوره نوردهی12 ساعت روشنایی و12 ساعت تاریکی و دمای آب1± 28 درجه سانتی گراد بود. تعداد 360 قطعه بچه ماهی اسکار به طور تصادفی در چهار تیمارشامل، تیمار1(غذای کنسانتره)، تیمار2 (67 درصد غذای کنسانتره و 33 درصد کرم خاکی منجمد شده)، تیمار3 (67 درصدغذای کنسانتره 33 درصدآرتمیا اورمیانای منجمدشده) و تیمار4 (67 درصد غذای کنسانتره و 33 درصد دل گاو منجمد شده) مطالعه شدند. هر تیمارشامل3 تکرار و درهر تکرار 30 عدد ماهی اسکار نگه داری شد. غذادهی روزانه به میزان 3 درصد وزن بدن انجام شد. کاروتنوئیدهای کل به روش اسپکتروفتومتری و رنگدانه های آستاگزانتین، کانتاگزانتین و بتاکاروتن به روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالادر پوست ماهیان تیمارهای مختلف در پایان دوره آزمایش اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که آرتمیا، کرم خاکی و دل گاو به عنوان مکمل غذایی در مقایسه با تیمار کنسانتره بطور معنی‌داری طول، وزن، درصد رشد و نرخ رشد ویژه بیشتری داشتند (05/0 > p). در پایان دوره مطالعه، میزان ضریب چاقی(CF) در دو تیمار تغذیه شده با مکمل آرتمیا و کرم خاکی بطور معنی‌داری در مقایسه با تیمار تغذیه شده با غذای کنسانتره بیشتر بود(05/0 > p)، اما تیمار غذایی حاوی دل گاو از نظر میزان ضریب چاقی با هیچکدام از تیمارها تفاوت معنی‌داری را نشان نداد (05/0 > p). بیشترین میزان بقا به ترتیب مربوط به تیمارهای1 (65/1 ± 47/94)، 3 (65/1 ± 43/93) و 4 (33/1 ± 43/90) بود و کمترین میزان بقا مربوط به تیمار2 بود (67/2 ± 53/70 درصد) (05/0 > p). رفتار تهاجمی (در آوردن چشم و گاز زدن باله دمی سایر ماهی ها) در تیمار تغذیه شده با کرم خاکی مشاهده شد. بیشترین جذب رنگدانه در پوست با تغذیه از جیره حاوی آرتمیا اورمیانا بدست آمد. بیشترین وکمترین مقدار کاروتنوئیدکل(میلی گرم درگرم پوست ماهی) به ترتیب در تیمارهای3 (10/0 ± 17/9 ) و2 (09/0 ± 17/5 ) بود، درحالیکه بیشترین و کمترین مقدار آستاگزانتین(ng/g) به ترتیب در تیمارهای3 (88/1 ± 63/503) و4(00/0 ± 48/70) مشاهده شد. استفاده ازمکمل آرتمیا اورمیانا در ترکیب جیره غذایی، علاوه بر رشد و بقاء مطلوب، میزان رنگدانه های کاروتنتوئیدی بویژه آستاگزانتین را در پوست اسکار بطور معنی داری افزایش داد(05/0>p ). در مجموع، تغذیه با غذاهای طبیعی اثر مثبتی بر رشد ماهی اسکار داشت و در این میان تغذیه با مکمل آرتمیا اورمیانا جهت دستیابی به رشد و بقاء مطلوب و بهبود رنگ برای ماهی اسکار توصیه می‌شود.