چکیده
با توجه به اهمیت دریاچه های پشت سدها از نظر تامین آب با قابلیت های مختلف، بویژه شرب و آبیاری کشاورزی و آبزی پروری، ظرفیت پرورش ماهی در قفس در این منابع آبی باید طبق اصول علمی تعیین تا از بروز رویدادهای ناگوار ممانعت گردد. هدف از اجرای این پروژه تعیین ظرفیت و گونه مناسب ماهی برای پرورش در قفس در دریاچه های پشت سدهای ارس، حسنلو و شهید قنبری استان آذربایجان غربی با توجه به وضعیت تروفی حال حاضر و توان اکولوژیکی آنهاست. در این مطالعه، به ترتیب تعداد3، 2 و 1 ایستگاه در مکان های مناسب سدهای ارس، حسنلو و شهید قنبری انتخاب شد. نمونه برداری از آب برای تعیین فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی (دمای آب، اکسیژن محلول، pH ، شفافیت، EC، TDS، فسفر و ازت کل، نیتریت، نیترات و آمونیاک) به صورت فصلی در طول یک سال (از تابستان سال 1396 تا بهار 1397) انجام گرفت. استفاده از گونه های ماهی بومی یا گونه هایی که قبلاً معرفی شده اند، ضرورتی اساسی برای حفاظت از جمعیت ماهیان طبیعی است. برای تعیین ظرفیت هر سد برای پرورش ماهی در قفس از دو روش: 1- تعیین ظرفیت زیست محیطی طبق شاخص مورفوادافیکی-Edaphic Index (MEI) Morphoو 2- تعیین حالت تروفی آب استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان دهنده بالا بودن بار فسفر، بالا بودن حالت تروفی (یوتروف و هیپریوتروف) و میزان شاخص مورفوادافیک در سدهای ارس، حسنلو و شهید قنبری است، لذا هرگونه پرورش ماهی در قفس در این سه سد یک نوع بار اضافی فسفر بوده و بر کیفیت آب آنها تاثیر منفی خواهد گذاشت. بنابراین افزایش بهره برداری شیلاتی از این سدها مستلزم سیستم پرورشی مکانیزه با دفع اتوماتیک مواد زاید حاصل از پرورش ماهی در قفس می باشد.