تعیین ضریب همخونی در میگوی عظیم الجثه
آب شیرینrosenbergii Macrobarchium
امیر جافریان
با همکاری :
سیروس امیری نیا ـ سید رضا سید مرتضایی ـ الهام جرفی
خوزستان ـ اهواز
مرکز تحقیقات آبزی پروری ماهیان دریایی
بخش بیوتکنولوژی
شماره ثبت
10234/84
وزارت جهاد کشاورزی
سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی
مؤسسه تحقیقات شیلات ایران ـ مرکز تحقیقات آبزی پروری ماهیان دریایی
چکیده
در آغاز دهه هفتاد با شکل گیری اداره کل میگو در خصوص میگو دریایی اقدامات عمده ای صورت گرفت و در کنار آن با نگاهی تازه به میگو آب شیرین در تیرماه سال 1369 سازمان تحقیقات و آموزش شیلات ایران در راستای فعالیت های تحقیقاتی خود در زمینه میگو های بومی و سایر میگوهای اقتصادی دنیا گونه ماکروبراکیوم روزنبرگی را از کشور بنگلادش وارد نمود و هم اکنون سه نوع میگوی ماکروبراکیوم روزنبرگی (بازو آبی BLUE CLAW بازو نارنجی ORANGE CLAW و بازو کوچک SMALL CLAW ) در مراکز تکثیر ایران مشاهده می شود.
بمنظور بــررسی اولیه ژنتیک جمعیت و تعیین پلی مورفیسم احتمالی در میگــوهای آب شیرین کشور نمونه هائی از بافت ماهیچه این میگو از مراکـز تکثیر ایران جهت بررسی پروتئین استراز، جداسازی شده و به آزمایشگاه بیــوتکنولــوژی مـرکـز تحقیقات خوزستــان منتقل شدند. در این آزمایشگاه به روش الکتروفورزیته و دستورالعمل Laemmli (SDS/Polyacrylamide Gel Electrophoresis) نمونه ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. شایان ذکر است که در این آزمایشها از ژل های آکریل آمید 12 درصد استفاده شد و نمونه ها بطور متوسط 10درصد جمعیت هر مرکز تکثیر بودند.آنچه از مقایسات الکتروفورزیته نمایان است جمعیت این میگو در کشور همگن و یکنواخت بوده و نیاز به اعمال مدیریت ژنتیکی یکسانی در کل کشور می باشد. طبق جداول کوواریانس محاسبه شده و همچنین روش پلکانی تعیین ضریب همخونی، سطح همخونی در جمعیت میگوی آب شیرین کشور بشدت بالا بوده(در نسل دهم ـ نتاج سال 1382 ـ 6/88 درصد و درصد هتروزیگوسیتی 9/99 درصد) که خود دلیل محکمی در کاهش راندمان بهره وری این میگو در کشور و اعلام خطر برای این جامعه از میگو ها می باشد. با توجه به زاد و ولد 10 نسل میگوی روزنبرگی در ایران و عادت پذیری با شرایط اقلیمی و اکولوژیک کشور، این توده بومی را ـ هر چند محدود ـ باید میگوی عظیم الجثه آب شیرین ایران نامید و با اعمال برنامه های اصلاح نژادی ارائه شده می توان پس از چهارنسل آمیزش کنترل شده و ارزیابی نتاج و همچنین با محاسبه و کنترل میزان همخونی در سطح 3 درصد به بهترین ترکیب اصلاح نژادی(دورگ) این توده بومی با گونه های خارجی اصلاح شده پی برد و با پرورش خویشاونـدی نسل بـرتـر از بروز مشکلات همخـونی در سالهای آتـی جلوگیری بعمل آورد .
لغات کلیدی: ژنتیک جمعیت، Macrobrachium rosenbergii ، میگوی عظیم الجثه آب شیرین، ضریب همخونی