چکیده
در تالاب انزلی بیش از 45 گونه ماهی وجود دارد که حدود 20 گونه از آنها اقتصادی می باشند. اين بررسي با هدف تعیین شاخص های غذایی 8 گونه ماهی اقتصادی با پیش فرض گروه های جلبک خوار (کپور نقره ای و تیزکولی)، گیاه خوار (کپور علفخوار و ماهی سرخ باله)، کفزی خوار (کپور معمولی و کاراس) و شکارچی (اردک ماهی و سوف حاجی طرخان) در تالاب انزلی صورت گرفت. نمونه برداری ماهیان با الکتروشوکر و تور گوشگیر چشمه های 40، 70 و 100 میلی متر از بهار 1395 تا تابستان 1396 در داخل مناطق مختلف تالاب صورت گرفت. نتایج نشان داد که شدت تغذیه دو گونه کپور علفخوار و اردک ماهی بالای 400 ، سه گونه تیزکولی، سرخ باله و کاراس 200 تا 400 و سه گونه دیگر زیر 110 بوده و این شاخص تغییرات فصلی داشت به طوری که کمترین مقدار آن مربوط به زمستان ولی بیشترین مقدار آن بسته به گونه ماهی، بهار، تابستان یا پاییز بوده است. بررسی نشان داد در روده 62 تا 98 درصد افراد گونه های ماهیان مورد بررسی غذا وجود داشت که نشانگر نسبتا پر خوری کپور معمولی و سوف حاجی طرخان و پرخوری 6 گونه دیگر می باشد. در روده کپور نقره ای 39 جنس فیتوپلانکتون و 2 جنس زئوپلانکتون مشاهده شد که غالبیت فیتوپلانکتونی با فیتوپلانکتون های Synedra، Oscillatoria و Melosira و زئوپلانکتون Keratella از روتیفرا بود. در روده تیزکولی 7 جنس از گیاهان، 7 گروه از کفزیان، 8 گروه از بی مهرگان نکتونی و 5 گونه از ماهیان و همچنین 22 جنس فیتوپلانکتون و 4 گروه زئوپلانکتون مشاهده شد که از نظر حجمی Ceratophyllum ، جلبک های رشته ای و Azolla غالب بودند. در روده کپور علفخوار 5 جنس از گیاهان عالی مشاهده شد که Phragmites ، Ceratophyllum و Potamogeton بیشترین حجم را داشتند. در روده ماهی سرخ باله 6 جنس از گیاهان، 13 تاکسون از کفزیان، 3 گروه از بی مهرگان داخل ستون آب و 2 گونه ماهی شناسایی شد که از نظر حجمی جلبک های رشته ای، Potamogeton و Ceratophyllum غالب بودند. در روده کپور معمولی علاوه بر مواد پوده ای، اجزای گیاهان، جلبک های رشته ای، 12 بی مهره از کرم ها، نرم تنان، سخت پوستان، حشرات و 3 گونه ماهی شناسایی شد که از نظر حجمی Tubificidae وChironomidae غالب بودند و همچنین آنالیز مواد پوده ای در چند نمونه، 21 جنس فیتوپلانکتونی و 3 زئوپلانکتونی را نشان داد. در روده ماهی کاراس 45 جنس فیتوپلانکتونی، 16 تاکسون زئوپلانکتونی، 4 کفزی و یک ماهی شناسایی شد که از نظر فراوانی فیتوپلانکتون های Nitzschia ، Cyclotella و Oscillatoria و زئوپلانکتون های Centropyxis و Cyclops غالب بودند. در لوله گوارش اردک ماهی 2 جنس زئوپلانکتونی، 9 تاکسون از بی مهرگان کفزی و نکتونی و نیز 28 گونه ماهی شناسایی شد که از نظر وزنی ماهی کاراس با حدود 38 % غالب بود. در معده و روده ماهی سوف حاجی طرخان 3 تاکسون از حشرات، 2 گروه از سخت پوستان کفزی و 6 گونه ماهی شناسایی شد که از نظر وزنی ماهیان کاراس و آمورنما و میگوی ماکروبراکیوم غالب بودند. در مجموع می توان گفت که در تالاب انزلی از بین ماهیان بررسی شده، از نظر طیف غذایی، گونه های اردک ماهی، تیزکولی و کپور معمولی بیشترین تنوع غذایی را داشتند.