بررسی امکان تکثیر مصنوعی ماهی گلطان
Barbus xanthopterus
سید عبدالصاحب مرتضوی زاده
با همکاری :
جلیل معاضدی ـ منصور شریفیان ـ فرود بساک کاهکش
استان خوزستان ـ اهواز
مرکز تحقیقات آبزی پروری ماهیان دریایی
بخش آبزی پروری
شماره ثبت
10229/84
وزارت جهاد کشاورزی
سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی
مؤسسه تحقیقات شیلات ایران چکیده
در این آزمایشها که طی 3 سال از 81- 78 انجام گردید، بررسی امکان تکثیر مصنوعی ماهی گطان با نام علمی Barbus xanthopterus مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، ابتدا مولدین مورد نیاز از محل زیست آنها در طبیعت(به طور عمده رودخانه کرخه) تهیه گردیده و به مزرعه تکثیر ماهیان آب شیرین منتقل گردید.
تعدادی از مولدین در استخرهای خاکی نگهداری شده و تعدادی مستقیماً مورد تحریک هورمونی و القاء تخمریزی قرار گرفتند. از سال اول از PG بعنوان هورمون مبنا استفاده شده و در سالهای بعد از هورمونهای LRHα بصورت خالص و ترکیب آن با PG و همچنین ازهورمون GnRH خالص و ترکیب آن با متاکلروپراماید استفاده گردید . ماهیان نر اغلب بدون تزریق هورمون دارای اسپرم هستند و با تزریق هورمون میزان اسپرم آنان افزایش می‌یافت، اغلب ماهیان ماده که مورد تزریق PG قرار گرفتند به تحریک هورمونی پاسخ داده و تخم کشی از آنان انجام گردید.
تزریق هورمون بصورت یک مرحله ای و دو مرحله ای انجام شد و فاصله بین تزریق اول و دوم در روش دو مرحله‌ای 12-10 ساعت می باشد، ساعت درجه رسیدگی 360-350 درجه ساعت، طول دورة‌انکوباسیون در دمای 25-22 درجه سانتی گراد 46 ساعت می باشد.تخمهای گطان چسبندگی کمی داشته و در هر گرم آن 480 تخم خشک وجود دارد.
در سومین سال اجرای پروژه که بدلیل صید مولدین کافی آزمایشهای کاملتری انجام گردید. در مجموع
26 قطعه مولد مورد تزریق هورمون PG و سایر هورمون های سنتیک قرار گرفتند که از مجموعة اینها تعداد
15 قطعه به تحریک هورمون پاسخ مثبت داده و تخم کشی از آنان انجام گردید. تخم کشی به روش دستی انجام گردیده و تعدادی تخم از آنان استحصال گردید. تخم ها مراحل نمو نطفه‌ای و نمو جنینی را در انکوباتورهای شیشه ای 7 لیتری و زوک فایبرگلاس 150 لیتری طی نموده و به لارو تبدیل گردیدند . لاروها نیز بعد از شش روز که مراحل نمو را طی نموده و در آنها کیسه شنا تشکیل شد. به استخرهای خاکی منتقل گردیدند. تعداد لاروهای منتقل شده476000عدد بود. لاروها در استخر خاکی توسط غذای SFC تغذیه گردیده و بعد از 30 روز به بچه ماهی نورس به وزن 1720 میلی گرم و طول 28 میلی متر رسیدند.
کلمات کلیدی: باربوس ماهیان،تکثیر مصنوعی، PG، گطان، Barbus xanthopterus، LRHα، GnRH