چکیده
مهمترین اهداف مکانیزاسیون در آبزی پروری کاهش سهم هزینه های تولید و ارتقاء سودآوری،کاهش ریسک تولید، رعایت بهداشت و پیشگیری از بیماری ها و رعایت جنبه های زیست محیطی در تولید میباشد که مجموع این عوامل با افزایش میزان سود آوری، کاهش درصد تلفات، بهبود کیفیت پساب مزارع و مدیریت تغذیه ای مناسب نهایتا به بهره وری منجر می شوند که نقش سطوح مختلف بکارگیری مکانیزاسیون در ایجاد امنیت زیستی در مزرعه این مهم را هموارتر میسازد. لذا دستیابی به توان تاثیر مکانیزاسیون در تولید و کارایی آن در مزارع دو منظوره کشاورزی استان نیازمند بررسی سطوح مختلف امنیت زیستی در این مزارع بوده و بر اساس این نتایج حاصله می‌توان تاثیر گذاری مکانیزه کردن مزرعه در سود آوری بیشتر مورد تحلیل و بررسی قرارداد. بدین منظور بررسی راه های انتقال عامل بیماری قبل و حال مزرعه، نمونه برداری از ماهیان مزرعه، بررسی وضعیت سلامت ماهیان و اخذ شناسنامه سلامت مزرعه از اداره کل دامپزشکی و شیلات استان مرکزی انجام شد و نهایتا بر اساس یافته های بدست آمده امتیاز دهی براساس سه سطح یاد شده بر مبنای 100 و سطح بندی مزارع در سه دستهA,B و C با تحلیل آماری ارتباط مکانیزاسیون و سطح امنیت زیستی با استفاده از آنالیز رگرسیون لجستیک صورت گرفت. جهت ارزیابی احتمال خطر از مدل نیمه کمی استفاده شد. ابتدا میانگین 21 متغیر (Rf محاسبه و سپس حداکثر سطح خطر ( Rmax ) و حداقل سطح خطر (Rmin ) را بدست آورده و در فرمول مربوطه قرارداده و عدد Re (ریسک احتمالی ) بدست آمده که بین 1-0 بود مزارع مطالعه شده براساس سه سطح خطر پیشنهادی؛ خطر کم = 2/0<Re ، خطر متوسط = 4/0>Re>2/0و خطر بالا = 2/0 Re < دسته بندی شدند. بیشینه احتمال خطر با شاخص عددی40/0 برای مزارع دومنظوره کشاورزی اراک و فراهان و بیشینه میانگین عددی احتمال خطر(خطای استاندارد±) با 022/0±205/0در شهرستان فراهان و کمینه احتمال خطر با شاخص عددی 03/0 برای اراک و شازند و کمینه میانگین عددی احتمال خطر(خطای استاندارد±) با 016/0±15/0 در مزارع پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان دومنظوره کشاورزی منتخب مورد مطالعه شازند بدست آمد . متوسط احتمال خطر در سطح کل مزارع منتخب شهرستانهای معین مطالعه شده استان مرکزی 009/±18/0محاسبه گردیدکه نشان دهنده قرارگرفتن تمامی مزارع منتخب مطالعه شده در رده خطر احتمالی متوسط(B) بود .جهت آزمون رابطه دو متغیر احتمال خطر و درجه مکانیزاسیون از آزمون همبستگی ¬پیرسون استفاده شد. بین میزان احتمال خطر و درجه مکانیزاسیون همبستگی معنی¬ دار مشاهده نشد( 41/0 P = و 30n=و 34/ r =) .در نتیجه از جنبه آماری دو مشخص شد متغیر احتمال خطر و درجه مکانیزاسیون با یکدیگر رابطه ندارند. این مولفه برای ظرفیت تولید و سطح مکانیزاسیون نیز صادق بود . نتایج بدست آمده نشان دادکه بدلیل ضعف تجهیزات امنیت زیستی در مکانیزه کردن مزارع دومنظوره کشاورزی پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان در استان مرکزی افزایش خطر در برخی از این مزارع را تا حد قرارگرفتن در سطح C ( احتمال خطر بالا) قرارداده که با تمهیدات لازم و استقرار امنیت زیستی به سهولت می توان باعث کاهش معنی دار خطر در این مزارع شد.