چکیده
آرتمیا یکی از مهم‌ترین غذاهاي زنده مورد استفاده در پرورش لارو ماهيان زینتی، ماهیان خاویاری، میگو و ماهیان دریایی می‌باشد که می‌تواند باعث بهبود عملکرد رشد و بازماندگی لارو و نیز تسریع رسیدگی جنسی مولدین و افزایش هم‌آوری در بعضی از این آبزیان گردد. با این وجود، کاربران خانگی و مراکز خرد پرورش ماهیان زینتی به علت نیاز به علم و تجهیزات مخصوص تفریخ و پرورش آرتمیا، نیازمند تهیه این فرآورده‌ها از بازار می‌باشند. با توجه به فصلی بودن تولید و مصرف آرتمیا و نیز حساسیت و فسادپذیری بالای آرتمیا، حتی طی نگهداری به¬صورت منجمد نیز این محصول دچار افت کیفیت می¬شود. در پژوهش حاضر، اثر غوطه‌وری در محلول ویتامین E در غلظت‌های ۰۲/۰، ۲/۰ و ۴/۰ درصد بر ماندگاری و کیفیت آرتمیا اورمیانا طی هشت ماه نگهداری در شرایط انجماد (18- درجه سانتیگراد) مورد بررسی قرار گرفت. طی این مدت ترکیب شیمیایی آرتمیا (رطوبت، پروتئین، چربی، خاکستر)، پارامترهای pH، بازهای نیتروژنی فرار (TVBN)، شاخص پراکسید (PV)، شاخص تیوباربیتوریک اسید (TBA)، مقادیر اسیدهای چرب آزاد(FFA) و پروفایل اسیدهای چرب برای همه تیمارهای مورد مطالعه سنجش شدند. نتایج نشان داد که ویتامین E در غلظت‌های مورد مطالعه توانست در مقایسه با نمونه¬های شاهد به طور موثری از افت کیفیت آرتمیا حین نگهداری در شرایط انجماد جلوگیری کند. نتایج آزمایش‌های تحقیق حاکی از این بود که تیمارهای ویتامین E از نظر pH، مقادیر بازهای نیتروژنی فرار (TVBN)، شاخص پراکسید (PV)، شاخص تیوباربیتوریک اسید (TBA)، مقادیر اسیدهای چرب آزاد (FFA) و نیز ارزش تغذیه¬ای در مقایسه با تیمار شاهد وضعیت مطلوب¬تری داشتند و در این بین با افزایش غلظت ویتامین E عملکرد و کارایی بهتری مشاهده شد. در نهایت استفاده از ویتامین E در غلظت ۴/۰ درصد برای حفظ کیفیت و ماندگاری آرتمیا حین نگهداری به¬صورت منجمد پیشنهاد می‌گردد.