چکیده
از اساسی ترین چالشهای حال حاضر در تولید و پرورش میگو، به عنوان یکی از ارکان اساسی آبزی پروری، بیماری های ویروسی می باشند که از مهم ترین آنها می توان به ویروس لکه سفید میگو(WSSV) اشاره نمود. طغیان این بیماری در سال 1398 در سایت گمیشان استان گلستان منجر به بروز تلفات بسیار و آسیب های جدی بر صنعت پرورش میگوی کشور گردید. هدف از انجام این تحقیق بررسی فاکتورهای موثر محیطی و مدیریتی بر بروز بیماری لکه سفید میگو و نیز بررسی منابع زنده این ویروس در موجودات وحشی سایت گمیشان بوده است.این تحقیق بر روی 50 مزرعه پرورش میگو سایت گمیشان گلستان که در سال 1398 فعال بوده اند نجام گردیده است. از عوامل تاثیر گذار بر طغیان بیماری لکه سفید، علاوه بر فاکتورهای مدیریتی می توان به نوسانات فاکتورهای فیزیکوشیمیایی آب از جمله فاکتورهای دما, شوری, اکسیژن،PH , آمونیاک، نیتریت و نیترات، بار میکروبی و اشاره نمود. در بررسی تاثیر فاکتورهای مدیریتی بر طغیان بیماری لکه سفید مشخص شد که ورود بچه میگوهای آلوده، سرد شدن ناگهانی دما، تعداد بچه میگوی ذخیره سازی شده، تست پیش ذخیره سازی بچه میگوها با شدت بروز بیماری رابطه معنی داری داشته است. همچنین شاخص های مرتبط با انتقال افقی آلودگی از جمله فیلتراسیون آب، انبار غذا، تجویز پروبیوتیک، جابجایی نیرو و وسایل کار و هواده ها نیز با شدت بیماری لکه سفید میگو ارتباط معنی داری را نشان نداده است. از طرف دیگر حضور ويروس لكه سفيد در ميگوی پرورشي گونه وانامی و میگوی وحشي خزری ثبت گردیده است. لذا نتایج این تحقیق دلالت بر نقش کمرنگ انتقال افقی از طریق منابع زنده به استخر از یک طرف و نقش پررنگ انتقال عمودی و مولدین با انتقال بچه میگوهای آلوده به سایت و بروز بیماری در زمانیکه فاکتورهای مستعد کننده بخصوص استرس کاهش دمای هوا بمدت 3 شبانه روز، یک هفته قبل از بروز بیماری در منطقه ثبت شده است. همچنین نتایج حاصل از بررسی آلودگی منابع زنده که با استفاده از روش مولکولی (کیت Iq2000) برای شناسایی ویروس WSSV انجام شد بوده است. لذا مبتنی بر نتایج این تحقیق، برای جلوگیری از انتقال افقی و عمودی ویروس می بایستی فیلترهای سه لایه و غربالگری مناسب برای جلوگیری از ورود منابع زنده نا خواسته نصب و تبیین گردد.