چکیده
شاه میگو (لابستر) خاردار صخره ای یکی از مهم ترین سخت پوستان تجاری و گران قیمت در سواحل جنوبی ایران (استان سیستان و بلوچستان) است. در سه دهه گذشته اقتصاد بخش بزرگی از جمعیت صیادان به طور مستقیم به آن وابسته بوده است، بنابراین اقدامات مدیریتی در خصوص حفظ ذخایر ان ضروری به نظر می رسد. بررسی فراوانی طولی کاراپاس برای ارزیابی ذخایر شاه میگو خاردار صخره ای Panulirus homarus انجام شد. داده های طول فراوانی ماهانه شاه میگو خاردار صخره ای، P. homarus از پسابندر، چابهار و رمین، پزم به عنوان زیستگاه اصلی شاه میگو در سواحل شمالی دریای عمان از شهریور 1399 تا شهریور 1400 جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده های فراوانی طولی از بسته نرم افزاری FiSAT استفاده شد. پارامترهای رشد، مرگ و میر، ضریب بهره برداری و الگوی بازگشت شیلاتی با استفاده از طول کاراپاس در برآورد شد. بر اساس رابطه طول کاراپاس و وزن، ضرایب a برابر با 00286/0 و b برابر با 74/2 برای هر دو جنس برآورد گردید. پارامترهای رشد شامل طول بینهایت کاراپاس به میزان 89 میلیمتر و ضریب رشد به میزان 64/0و سن در طول کاراپاس صفر برابر 1/0- سال برای جنس نر محاسبه گردید. ضرایب مرگ میر شامل مرگ و میر کل به میزان 62/2 ، مرگ و میر طبیعی به میزان 35/1 و مرگ میر صیادی به میزان 27/1 برای جنس نر و مرگ و میر کل به میزان 62/1 ، مرگ و میر طبیعی به میزان 14/1 و مرگ میر صیادی به میزان 48/0 برای جنس ماده برآورد گردید. طول در اولین بلوغ جنسی 61.8 میلی متر محاسبه گردید. نسبت جنسی نر به ماده 1:1.4 با 1:1 تفاوت معنی‌داری داشت. ضریب بهره برداری P. homarous برای نرها و ماده ها به ترتیب 0.48 و 0.29 محاسبه شد. میزان بازگشت شیلاتی در تمام طول سال با اوج آن در آبان و آذر ادامه یافت. ساختار جمعیتی P. homarus در سواحل پسابندر و پوزم در خلیج عمان توسط 16S rRNA توالی ژنوم میتوکندری تعیین شد. با توجه به نتایج به دست آمده احتمال دارد که شاه میگوهای جمع آوری شده از مناطق پسابندر و پزم از یک جمعیت یکسان باشند.