چکیده
اثرات شیوع پاندمی کووید-19 بر فعالیت‌های جامعه صیادی استان‌های ساحلی شمالی و جنوبی کشور، از طریق پرسشنامه آنلاین الکترونیکی به‌صورت غیرحضوری از گروه‌های صیادان سنتی، واسطه‌ها و فروشندگان ماهی در سال 1400 موردمطالعه قرار گرفت. نمونه‌برداری‌ها به‌صورت تصادفی ساده از طریق ارسال لینک پرسشنامه توسط شبکه اجتماعی واتساپ به جامعه صیادی کشور انجام شد، پرسشنامه حاوی 64 سؤال در قالب 4 سطح الف) فردی/خانوادگی، ب) جامعه، ج)تحقیقات، آموزش و اطلاع‌رسانی و د) سؤالات عمومی بود. درمجموع 693 پرسشنامه دریافت شدند که سهم مردان 6/98 درصد و زنان 4/1 درصد بود از سوی دیگر 9/76 درصد مصاحبه‌شوندگان را افراد جوان زیر 50 سال تشکیل می‌دادند، 69 درصد پرسشنامه‌ها توسط صیادان جنوب و 31 درصد نیز توسط صیادان شمال تکمیل شدند. در ارزیابی استفاده از زمان، مشخص شد که 4/79 درصد مصاحبه‌شوندگان تائید کردند به دلیل شیوع کرونا زمان صرف شده برای مراقبت از اعضای خانواده افزایش‌یافته که وظیفه مراقبت عمدتاً در 6/53 درصد موارد توسط زنان انجام می‌شده است. 5/84 درصد از مصاحبه‌شوندگان اظهار داشتند که درآمدشان به دلیل شیوع کرونا کاهش‌یافته است، درحالی‌که 2/61 درصد تائید کردند که فردی از اعضای خانواده‌شان به دلیل شیوع کرونا شغل خود را از دست داده است. به دلیل محدودیت‌های اعمال‌شده در صید و عرضه آبزیان، 7/82 درصد از مصاحبه‌شوندگان تأثیر منفی شیوع کرونا بر بازار فروش آبزیان را تائید کرده‌اند و 8/41 درصد از آن‌ها روند قیمت آبزیان پس از شیوع کرونا را افزایشی می‌دانند. فقط یک‌سوم جامعه صیادی بیان کردند که راه درآمدزایی دیگری به‌غیراز صیادی در منطقه‌شان وجود دارد، در استان‌های شمالی امکان درآمدزایی دیگر نسبت به استان‌های جنوبی بیشتر است. شیوع پاندمی کرونا بر امنیت غذایی جامعه صیادی تأثیر منفی گذاشته است، بر اساس نتایج 3/89 درصد از جامعه صیادی عموماً بابت تهیه خوردوخوراک خانه نگران هستند و 6/59 درصد نیز توانایی جایگزین کردن اقلام بهداشتی و دارویی خود را ندارند. از سوی دیگر 7/89 درصد بیان داشته‌اند که هیچ برنامه مدونی برای امنیت غذایی در جامعه صیادی وجود نداشته است و 8/49 درصد از آن‌ها شاهد کمبود مواد غذایی در دوران شیوع کرونا بوده‌اند. شیوع کرونا دسترسی به خدمات دولتی را دچار اختلال کرده است به‌طوری‌که 9/53 درصد بیان داشتندکه دورکاری‌ها تأثیر منفی بر دریافت خدمات دولتی داشته است و کمتر از 10 درصد جامعه صیادی اظهار داشتند که جلساتی برای دریافت نظرات و مشکلاتشان برگزارشده است. بیش از 70 درصد جامعه صیادی بیان داشتندکه آموزشی در خصوص شیوع کرونا و تأثیر آن بر صید و صیادی برای آن‌ها ارائه نشده است. نیاز به انجام تحقیقات در مورد دوران کرونا، توسط حدود 60 درصد از مصاحبه‌شوندگان ضروری تشخیص داده‌شده و تأثیر آسیب‌های اقتصادی اجتماعی شیوع کرونا بر جامعه صیادی مهم‌ترین اولویت پژوهشی آن‌ها ذکرشده است.