چکیده:
امروزه ایجاد محیط مساعد برای ظهور و رشد کسب و کارهای جدید نوآور و فعالیت¬های کارآفرینانه ضروری است. تجربیات نشان داده است که لازمه ظهور نوآوری در اقتصاد و خلق ارزش افزوده ایجاد زیست بوم کسب و کارهای نوپا و نوآور است. بخش شیلات کشور هم از این قاعده مستثنی نبوده و به منظور رشد و توسعه نیاز به زیست¬بومی حامی و پشتیبان دارند. از طرفی بخش ماهیان گرمآبی باتوجه وجود شرایط مساعد محیطی از حوزه¬های باقابلیت بالا در امر کارآفرینی، ایجاد کسب و کار و درنهایت خلق ارزش افزوده می باشد. از این رو هدف کلی این پژوهش، شناسایی و ارائه راهکارهای توسعه زیست بوم کارآفرینی و کسب و کارهای نوپا حوزه ماهیان گرمآبی است. این پژوهش از منظر هدف، کاربردی و بر حسب روش گرد آوری داده‌ها، از نوع آمیخته (کیفی+کمی) است. جامعه آماری تحقیق در بخش کیفی شامل 12 نفر از خبرگان صاحب نظر در امر کارآفرینی، کسب و کار و شیلات بودند که به روش نمونه¬گیری نظری انتخاب و داده¬ها تا نقطه اشباع نظری از آنها جمع¬آوری شد. همچنین در بخش کمی تحقیق، جامعه آماری متشکل از کارشناسان و صاحبنظران حوزه شیلاتی در مراکز تحقیقاتی وابسته به موسسه تحقیقات شیلات، اتحادیه¬ها، دانشگاه¬ها و ... بودند که درنهایت 40 پرسشنامه از آنها جمع¬آوری گردید. همانگونه که ذکر شد این پژوهش در دو مرحله کلی به انجام رسید. در بخش کیفی این تحقیق نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدها در قالب مدل swot ، همچنین راهکارهای توسعه کارآفرینی و کسب و کارهای نوپای ماهیان گرمآبی شناسایی شدند. در بخش کمی نیز مشخص شد که میانگین سن کارشناسان 3/42 سال و 88 درصد از کارشناسان پاسخگو را مردان (35 نفر) تشکیل دادند.از لحاظ محل خدمت نیز 5/82 درصد از گروه کارشناسان و نخبگان در موسسه تحقیقات شیلاتی کشور و واحدهای تابعه آنها، مشغول به فعالیت بودند و میانگین سابقه کاری این گروه نیز 18 سال محاسبه شد. به طور کلی مقایسة فضای درونی و بیرونی زیست بوم کارآفرینی و کسب و کارهای نوپای حوزه ماهیان گرمآبی نشان داد که در محیط درونی، نقاط ضعف و در محیط بیرونی فرصت¬ها غالب هستند. براساس نتایج زیست بوم کارآفرینی و کسب و کارهای نوپای حوزه ماهیان گرمآبی در محدودة راهبردهای رقابتی-تنوع یا راهبرد انطباقی (راهبرد حداقل – حداکثر) قرار داشت و پس از آن به ترتیب، راهبردهای تدافعی (WO)، راهبردهای رشد و توسعه (SO) و راهبردهای رقابتی یا تنوع (ST) قرار دارند. نتایج نشان داد در مجموع 8 عامل بر توسعه کارآفرینی و کسب و کارهای نوپای ماهیان گرمآبی موثر بوده است. همچنین راهکارهایی در بخش¬های مختلف زنجیره ارزش تولیدات ماهیان گرمآبی در این تحقیق ارائه شد.